Mijn werkkamer staat vol met geluidsdragers. Er zijn bandrecordertapes, cassettes, MD-schijfjes, honderden LP’s en een paar duizend CD’s. Ik heb nog nooit een muziekdrager weg gedaan. Binnenkort wordt het onvermijdelijk, want het huis is vol.
MP3 in opmars
Het is vreemd, maar er hangt een sfeer van ‘emotionele binding’ rond al die banden en schijven. Soms trek ik nog wel eens een LP uit de stapel om alleen maar naar de hoesfoto of de muzikantenlijst te kijken. De LP is inmiddels verdwenen en -kleinschalig- zelfs bezig met een soort comeback.
De CD gaat ongetwijfeld ook verdwijnen. Downloaden van een MP3’tje met wat artwork is immers vele malen handiger dan naar de winkel gaan. Bovendien hoef je geen hele albums meer te kopen, maar je kiest per liedje en onderaan de kassabon is het bedrag lager.
Jammer is het wel. Toen ik hoorde dat de Amerikaanse keten van platenzaken Tower Records ging stoppen, wist ik dat er opnieuw een mooi tijdperk werd afgesloten. Alle muziek gaat naar de ‘cloud’. Ook het leven van MP3’tjes zal eindig blijken. Ik heb er zoveel dat ik vier weken onafgebroken kan luisteren zonder één keer hetzelfde nummer te horen. Maar gelukkig: ze nemen geen fysieke ruimte in en van mij mogen ze dus altijd blijven.
Arjen Terpstra schreef -eind oktober- een aardig stukje in De Pers.
Gepubliceerd: donderdag 27 oktober 2011 00:33
In 2013 brengen de grote labels geen muziek meer uit op fysieke cd’s, gaat het gerucht. Het is maar een van de grote veranderingen in het muzikale landschap.
Eind 2012, dan is het over met de compact disc, en misschien al eerder. Dat voorspelt muziekwebsite sideline.com. In dat jaar gooien de grote muzieklabels het cd-format eruit en wordt muziek voornamelijk nog via iTunes en andere digitale kanalen verspreid. Alleen bij luxe uitgaven als speciale boxen zouden nog cd’s worden geleverd. Online winkel Amazon, nu de grootste retailer voor cd’s ter wereld, zou een nieuw super-distributiekanaal voor downloads moeten worden.
Discussie
‘We hoorden het nieuws drie weken geleden al, en sindsdien hebben we EMI, Universal en Sony Music Entertainment om commentaar gevraagd. Alledrie onthouden zich van commentaar’, schrijft side-line. Misschien dat ze daar de juiste telefoonummers niet hebben, want zo afzijdig houden de grote jongens zich doorgaans niet in de discussie over het onvermijdelijke einde van de plastic muziekschijfjes.
EMI-opperhoofd Alain Levy verklaarde in 2007 bij een lezing aan de London School of Economics de cd letterlijk al ‘dood’. En in 2010 zei Sony’s wereldwijde muziekpresident Thomas Hesse op een congres in New York ongeveer hetzelfde: in drie jaar tijd (dus in 2013) zou Sony nog maar 20 procent van alle muziek op cd verkopen.
Je hoeft dus geen raketgeleerde te zijn om te zien dat de ondergang van de cd als middel voor muziekverkoop nabij is. Al jaren wordt door gezaghebbende bureaus als Forbes gewag gemaakt van dalende muziekverkopen, vaak met tientallen procenten per jaar. En hoewel digitale distributie in de lift zit, zijn de cijfers elk jaar weer treuriger: in de VS was de markt in 2011 tot de helft van het volume van 2001 ingezakt, in Groot- Brittannië (een grote muziekmarkt) verdampte eenderde.
Risico
De vette jaren in de muziekindustrie liggen ver achter ons. Dat merk je niet alleen aan dalende muziekverkopen, maar ook aan hoe er met muzikanten wordt omgesprongen. Voorbij zijn de tijden van de vette platencontracten. Welkom in het tijdperk van risicoreductie, van beperkte ondersteuning voor artiesten en een algehele herziening van de taken die een platenmaatschappij van oudsher uitvoerde.
Uitgeverijen bezuinigen hard op zaken als promotie, zowel in het volume aan advertenties als in pr-personeel: bij Universal Music Nederland ging er afgelopen jaar in een keer 21 man uit, waaronder alle promotiemedewerkers. Ook de zo belangrijke ‘A&R-managers (Artist & Repertoire, de mensen die de artiest begeleiden bij de muzikale koers en die nieuwe artiesten ontdekken) hebben het zwaar. Hun budgetten drogen op, en dus moet er meer gedaan worden met minder geld: waar vroeger het succes van één topartiest betaalde voor het financieel begeleiden van negen anderen, moet een act nu een investering op eigen kracht waarmaken. Met als gevolg dat er minder ruimte is voor nieuwe, onbekende of afwijkende acts. Wat gesteund wordt (uitzonderingen daargelaten) zijn acts die op zeker spelen: soul- en R&B-acts, mainstream popsterren, retro-pop die terugwijst naar populaire muziek van vroeger (retro-gruntmetal werkt bijvoorbeeld niet) en pseudo-alternatieve rockmuziek à la Coldplay.
Nog een verkapte bezuinigingsmaatregel? Bandjes worden steeds later in hun carrière getekend door de ‘majors’. Was vroeger een gerucht genoeg om een biedingsoorlog te starten tussen de grote labels, tegenwoordig dient de act in kwestie eerst te bewijzen genoeg muzikaal-zakelijk inzicht te hebben om voor een contract in aanmerking te komen. En daarbij is het allang niet meer genoeg om tweeduizend vriendjes op Facebook te hebben of elke dag te twitteren over de kleur van je ondergoed.
The Voice
Nee, je dient zelf al een behoorlijke business op te bouwen voor een A&Rmanager je ziet zitten, met een goed gevulde live-portefeuille, met geoliede merchandise en als het even kan een paar goedbetaalde hits in reclamespots of videogames. En vergeet de grote televisietalentenjachten niet. De opkomst van programma’s als The Voice, Glee of American Idol is een zegen voor de industrie. Jonge, kneedbare talenten bouwen een naam op in de media en bij het grote publiek. Dat scheelt gigantisch in de promotiekosten als je besluit een nieuwe artiest te tekenen.
Vanuit het oogpunt van de industrie is het bezuinigen begrijpelijk. Wel schuilt er een gigantisch risico in. Want waarom zou een band met een soepel eigen muziekbedrijf en met inkomsten uit optredens en licenties zijn heil nog zoeken bij EMI, Universal of Sony? Om te helpen bij de distributie….
